TIR - Transport International Routier– Międzynarodowy Transport Drogowy

[CzesieK_BS]

TIR (skrót od fr. Transport International Routier– Międzynarodowy Transport Drogowy) - międzynarodowa konwencja celna z 14 listopada 1975 (z późniejszymi zmianami), dotycząca przewozu towarów samochodami ciężarowymi w transporcie międzynarodowym, pozwalająca uprościć procedury na przejściach granicznych i w urzędach celnych, celem większej skuteczności przewozów drogowych.

Samochód ciężarowy poruszający się na karnecie TIR wyjeżdżający z jednego państwa jest - w myśl konwencji TIR - sprawdzany i plombowany na przejściach granicznych albo w dowolnym Urzędzie Celnym zlokalizowanym w środku kraju wywozu towaru, a zostaje odplombowany i skontrolowany dopiero w państwie docelowym, natomiast wszystkie granice krajów tranzytowych mija z formalnościami ograniczonymi do minimum (na przykład przy przewozie towaru z Hiszpanii do Rosji samochód ciężarowy jest plombowany na przejściu granicznym w Hiszpanii i mija granice wszystkich krajów bez rozbudowanej kontroli, natomiast zdjęcie zamknięcia celnego i otwarcie samochodu ciężarowego następuje dopiero w Rosji).

Konwencję TIR zaczęto stosować tuż po skończeniu II wojny światowej (pierwsze porozumienie w tej sprawie zawarto w 1959 roku), a należy do niej kilkadziesiąt krajów: wszystkie w Europie, a także większość państw, które utrzymują dość dużą liczbę samochodów ciężarowych w ruchu międzynarodowym (między innymi Turcja, Rosja, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Uzbekistan, czy Iran).

Samochód ciężarowy przewożący towar pod osłoną karnetu TIR opatrzony powinien być niebieską tabliczką z białym literowym skrótem TIR - stąd również w języku potocznym duże samochody ciężarowe określa się mianem tirów. Użycie słowa tir w języku polskim jako określenie każdego, dużego samochodu ciężarowego, służącego do przewozów na trasach międzynarodowych, jest również poprawne.